DAMIZLIK ARICILIK İŞLETMELERİMİZ

Artvin-Borçka-Camili (Maçahel) İzole Bölgesindeki Saf Kafkas Arı Irkı Camili Ekotipi Damızlık Arıcılık İşletmemiz

Artvin İli Borçka İlçesi Camili (Macahel) Havzası, Mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü (TÜGEM) tarafından 1998 yılında Kafkas Arı Irkı Gen Merkezi olarak İZOLE BÖLGE ilan edilmiş ve her türlü arı ve arı ürünleri girişine kapatılmıştır. Aynı tarihlerde Artvin’li iş adamı merhum Sn. A. Nihat GÖKYİĞİT’in sponsor olduğu TEMA Vakfı tarafından, 10 yıl sürecek olan “Artvin İli Borçka İlçesi Camili (Macahel) Havzası Doğal Varlıkları Koruma Amaçlı Kırsal Kalkınma Projesi” başlatılmış, proje uygulama görevi (hizmet alımı) Macahel Arıcılık Turizm Nakliyat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne verilmiştir. 2008 yılında proje tamamlanmış, bu süreç içinde yöre halkından onlarca insan eğitilmiş, kendilerine teknik arıcılık eğitimlerinin yanı sıra ana arı ve organik bal üretim teknikleri eğitimleri verilmiştir. Eğitilenlerden bakanlık tarafından ana arı yetiştiriciliği ve ana arı üretim izin sertifikaları alanlara arı kolonisi ve üretim için girdi destekleri verilerek kendileriyle 2015 yılına kadar (kendi ayakları üzerinde durana kadar) sözleşmeli ana arı üretim yapılmıştır. Bu süreç içinde aynı zamanda şirket merkezi suni tohumlama alt yapısından kendilerine damızlık materyal temin edilmiş, üretim süreçleri boyunca kendilerine işbaşı eğitimleri verilmiş, ürettikleri Saf Kafkas ana arılar şirketimiz tarafından kalite kontrolleri yapılarak pazarlanmıştır. Camili (Macahel) Arıcılık İşletmemizde kuruluşundan beri sürdürülen ar-ge çalışmaları neticesinde 12 Aralık 2004 yılında Kafkas Arı Irkı’nın tescili sağlanmıştır. 10 Haziran 2014 tarihinde ise, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü tarafından işletmemize, 08001 Üretim Kod numaralı Kafkas Arı Irkı Damızlık Üretim İzni verilmiştir. Bu işletmemiz, ülkemizin Kafkas Irkı Damızlık Ana Arı üreten tek işletmesidir. İşletmemizde seçilmiş Kafkas Arı Irkı gen stoğu 600 adet koloni mevcuttur. İşletmemizin canlı varlığı havzadaki beş ayrı istasyonda kışlamakta, yazları ise iş programı çerçevesinde 5-6 istasyonda, 1 Ziraat mühendisi, 1 Arıcılık Teknikeri, 4 arıcı ustası ve 3-4 yardımcı personelle faaliyetlerini sürdürmektedir. Yılda ortalama, 2.500-3.000 adet damızlık ana arı, 250-300 adet damızlık koloni ve bir miktar kestane ve ıhlamur balları üretiminin yanı sıra damızlık ar-ge faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz.

 Ardahan-Posof İzole Bölgesindeki Kafkas Arı Irkı Posof Ekotipi Damızlık Arıcılık İşletmemiz

Ardahan İli Posof ilçesi, 1998 yılında Kafkas Arı Irkı Posof Ekotipi Gen Merkezi ve İZOLE BÖLGESİ ilan edilmiştir. Bu ekotip arılar, daha çok karasal iklimin hakim olduğu Doğu ve İç Anadolu Bölgelerinde kışlayan ve başarılı olan Kafkas Irkı arılardır. Posof Arıcılık İşletmemizin temelleri, Ardahan İli Posof İlçesinde, 2006-2009 yılları arasında, TEMA El Koyun Kampanyasıyla temin edilen kaynakla yürüttüğümüz “Ardahan İli Posof İlçesi Ana Arı Üretimi Eğitimi Projesi” kapsamında kurduğumuz demonstrasyon amaçlı işletmenin 2009 yılında şirketimiz tarafından devir alınması yoluyla atılmıştır. Proje süresince 100 ün üzerinde Posof ve köylerinde yerleşik insanlara ana arı üretim eğitimleri verilmiş, bunların 96 sının ana arı yetiştiriciliği sertifikası alması sağlanmıştır. Eğitimlere katılan tüm fayda sahiplerine 20 koloni -200 çiftleştirme kutusu ve bakım besleme girdi destekleri verilmiş, kendi arılıklarında ana arı üretimi işbaşı eğitimleri verilmiştir. 2009 yılı itibariyle Posof havzasından bal verimi yüksek, iyi kışlayan ve ilkbaharda erken gelişen kolonilerden seçtiğimiz kolonilerle takviye edilen işletmemizde, suni tohumlama alt yapısı da devreye alınarak çalışmalarına 2009 yılında başladı. Posof Arıcılık İşletmemizde yılda ortalama 1.500 adet Damızlık Kafkas Arı Irkı Posof Ekotipi ana arı ve 400 adet damızlık oğul arı üretimi yapılmakta, Temmuz ayı içinde de suni tohumlama faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Camili işletmemizde olduğu gibi, şirket merkezi uzman kadrosunun desteği ve 3-4 kişilik personeliyle, seçilmiş 500 adet gen kaynağı stoğuyla Posof Merkez, Türkgözü ve Yeniköy istasyonlarımızda çalışmalarımız devam etmektedir.

Artvin Merkez Hatila (Kafkas Arı Irkı İzole Bölge Adayı)

Artvin Merkez Fıstıklı köyünde Kafkas F1 ana arı ve oğul arı üretimi yapan işletmemiz, 2014 yılı sonu 2015 yılı başlarında, ANG Vakfı (Ali Nihat Gökyiğit Eğitim, Sağlık, Kültür, Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) ile Murgul Kabaca Köyü Muhtarlığı ve S.S. Kabaca Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi / Artvin Merkez Taşlıca Köyü Muhtarlığı ve S.S. Taşlıca Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tüzel kişilikleri arasında yapılan “Her iki köy yerleşim, orman ve mera alanlarının arı girişlerine kapatılması, koruma alanlarının tesisi veArı Kolonilerinin Saflaştırılması” protokolü kapsamında, ikiye ayrılarak her iki alana yerleştirilmesiyle tesis edilen işletmelerdir. 2015 ve 2016 yıllarında Artvin Merkez Taşılaca Köyü’nde Artvin Hatila Arıcılık İşletmemiz, Artvin İli Murgul İlçesi Kabaca Köyü’nde ise Murgul Kabaca İşletmemizin kolonileri, Camili (Macahel) İşletmemizden damızlık koloni ve ana arı takviyeleriyle saflaştırılmış, paralelinde de her iki köy havzalarında köylülere ait arılıklardaki kolonilerin saflaştırılması çalışmaları yürütülmüştür. Saflaştırma çalışmaları en başından beri mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Artvin İl Müdürlüğü ve Hayvancılık Genel Müdürlüğü nezdinde yürütülen resmi yazışmalar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu iki alan da Kafkas Arı Irkı Camili Ekotipi Koruma Alanı alt yapısına ulaştırılmıştır. Ancak, Murgul Kabaca Köyü tüzel kişiliği tarafından 2017 yılı Mayıs ayında ırkı Kafkas olmayan (resmi raporla tespitli) bir işletmenin vadiye girişine izin verilmiş, arı gelişiminin en yoğun yaşandığı bir dönemde tüm girişimlerimize rağmen bu işletme vadide kalmış, dolayısıyla saflaştırma ve izole bölge tesis çalışmalarının sona ermesine neden olmuştur. Murgul Kabaca’da yerleşik işletmemizi biz de vadi dışına çıkardık. Mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Artvin il Müdürlüğü, Hatila Vadisinin Kafkas Arı Irkı gen merkezi olarak izole bölge ilan edilmesini teklif etmiştir. Hayvancılık Genel Müdürlüğü bu teklifi değerlendirmeye almış, 4-5 Nisan 2018 tarihinde gerçekleştirdikleri denetim sonrasında, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü’nün 08.02.2019 tarih ve 43633027-125.02.04-E.1964167 sayılı yazısıyla özetle;Milli park sınırları içerisinde bulunan söz konusu bölgenin, arıların aşamayacağı yüksek dağ silsilesi ile çevrili olduğu, bölgenin giriş ve çıkışlarının milli park kontrol noktası ile denetlenebildiği, Artvin Orman İşletme Müdürlüğü açısından arı üretim çalışmaları yapılmasında sakınca görülmediği, bölgede sabit 60 arıcının toplam 1096 adet arılı kovanla arıcılık yaptığı, bu arıların bir kısmının bölge dışından getirildiği, diğer kısmının da ana arılarının Artvin çevresinden değişik ana arı üreticilerinden alınarak değiştirildiği, dolayısı ile geçmişten aktarılmış bölgeye özgü arı genetiğinin bulunmadığı kanaatine varıldığı,

Şirketimiz ve S.S. Taşlıca Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin Taşlıca Köyü Hatila Vadisinde 2014 yılından bu yana ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar ile bölgede bulunan kooperatif üyelerinin arılı kovanların tamamı projeye dahil edilerek, arılı kovanların analarının Camili İşletmemizden getirilen damızlık ana arılar ile değiştirildiği, Şirketimize ait arı kolonilerinin son üç yıldan bu yana kendi içerisinde seleksiyona tabi tutularak ana arı üretimine devam edildiği ifade edilmiş, bölgeye bu güne kadar gezginci arıcı girişi olmadığından, fiili olarak kapalı bölge arı yetiştiriciliğinin yapıldığı, Artvin ilinin değişik bölgelerinden zaman içerisinde arı girişi yapıldığından geçmişten günümüze aktarılmış bölgeye özgü arı genetiğinin bulunmadığı, bundan dolayı da bölge arısı için herhangi bir gen tespiti amacıyla bilimsel çalışmaya gerek olmadığının anlaşıldığı, Kafkas arısı, Camili izole bölgesinin Gürcistan ile sınır olması nedeniyle, yüzyıllardan beri doğal olarak korunmuş olan Kafkas Camili Ekotipinin, Hatila Vadisinde de korumaya alınmasının genetik zenginliğimiz açısından bir sigorta olarak değerlendirildiği,

Hatila Vadisi’ndeki tüm arıların analarının Kafkas Camili Ekotipi ile değiştirilmesi, seleksiyonu ve bölgeye adaptasyonu çalışmalarının sonuçlandırılması, üretilen ana arıların Camili bölgesinde üretilen ana arılar arasında fark olmadığına dair bilimsel rapor ile belgelendirilmesi için 2022 yılı sonuna kadar söz konusu vadinin izole bölge kapsamına alınması, çalışmalar tamamlandığında, Damızlık Ana Arı Yetiştiriciliği Talimatnamesi çerçevesinde damızlık ana arı üretim izin talebimizin yeniden değerlendirileceği tarafımıza bildirilmiştir.

Ankara-Kızılcahamam-Kırkırca Köyü İzole Kaplan Deresi Mevkii Orta Anadolu Irkı Damızlık Arıcılık İşletmemiz

ANG Vakfı – Macahel Arıcılık A.Ş. işbirliğinde Orta Anadolu arı ırkının korunması ve ıslah çalışmaları

Orta Anadolu Arısını (Apis M. Anatoliaca) Belirleme, Koruma ve Yaygınlaştırma Projesi (TAGEM/12/AR-GE/15)

Merhum Sayın Ali Nihat Gökyiğit sponsorluğuyla ANG Vakfı ve mülga Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü katkıları ile Orta Anadolu Arısı’nın da Tanımlama, Koruma çalışmaları tamamlanmış, 450 kolonilik damızlık stoğu oluşturulmuştur.

Orta Anadolu Irkı Arılığı Orman Bakanlığı’nın izni ile orman mülkiyetindeki bir alanda kurulmuştur. Kızılcahamam Kırkırca Köyü Kaplanderesi kanyonunun taban kotlarında batı yamaçta 20 dekarlık bir alandadır. Arılık Kırkırca Köyüne 5 Km., Özçaltı Köyüne 4 km mesafededir. Özçaltı köyünde arı bulunmamaktadır. Kırkırca köyü ile arılık arasındaki kot farkı nedeni ile izolasyon açısından bir sorun yaşanmamaktadır.

Dört nesil üretilen metaryalin Morfometrik verilere göre melezlenmemiş olduğu saptanmıştır.

Orta Anadolu Arısı saflarının damızlık değerleri olduğu görülmüştür.

Orta Anadolu Arısı Kafkas’a göre erken ilkbaharda daha hızlı gelişmektedir.

Orta Anadolu Arısı Kafkas’tan ve Karniol’dan daha hırçındır.

Orta Anadolu Arısının oğul verme temayülü % 18 kolonide görülmüştür.

Orta Anadolu Arısının safları Kafkastan daha az bal vermektedir.

Proje nihai raporu tamamlanmış, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)’ne sunulmuş ve kabul edilmiştir.

Orta Anadolu Irkı Arılığımıza, 30.11.2011 tarih ve 28128 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Arıcılık Yönetmeliği kapsamında, 06 00 002 üretici koduyla DAMIZLIK ANA ARI ÜRETİM İZNİ verilmiştir.

Sistemdeki arıcılık ve ana arı üretimi hizmetleri, proje ortağı Macahel Arıcılık Turizm Nakliyat ve Ticaret A.Ş. personelleri olan bir arılık yöneticisi (Ziraat Müh., Zooteknist), bir arıcı ustası bir yardımcı personel ve sürekli bir suni tohumlama uzmanı (Biyolog) olmak üzere dört personel tarafından sağlanmıştır. Personel yaz aylarında sürekli arılıkta kalmakta, kış aylarında günü birliğine arılık kontrolüne gitmektedir.

Yıllık 1.500 adet anadolu ırkı damızlık ana arı ve 250-300 adet damızlık oğul arı üretilmektedir. Üretimler Ankara-Kızılcahamam Kırkırca Köyü Kaplanderesi mevkiindeki koruma alanında yapılmaktadır.